Bahar Alerjisi Nedir?
Bahar alerjisi, diğer adıyla mevsimsel alerjik rinit veya saman nezlesi, genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında havada yoğunlaşan polenlere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Vücut, polenleri zararlı bir madde olarak algılayarak histamin gibi kimyasallar salgılar. Bu kimyasallar, çeşitli rahatsız edici belirtilere yol açar; burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı gibi semptomlar en yaygın olanlardır. Bahar alerjisi genellikle aşağıdaki bitkilerin polenleri nedeniyle meydana gelir:
- Ağaç Polenleri: Meşe, kavak, çınar, huş ağacı, çam vb.
- Çimen Polenleri: Buğdaygiller, çayır otu, yulaf vb.
- Yabani Ot Polenleri: Papatya, ayrık otu, pelin otu vb.
Bahar Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?
Bahar alerjisi belirtileri, polen seviyelerinin yüksek olduğu dönemlerde daha da şiddetlenebilir. İşte en yaygın belirtiler:
- 1. Sürekli Hapşırma: Polenler burun mukozasını tahriş ederek sık sık hapşırmaya neden olur. Özellikle sabah saatlerinde bu hapşırık krizleri daha yoğun olabilir.
- 2. Burun Akıntısı ve Tıkanıklığı: Vücut, polenleri dışarı atmak için burun mukozasında fazla sıvı üretir. Bu da burun akıntısı ve tıkanıklığa yol açar. Dikkat! Bahar alerjisinde burun akıntısı genellikle şeffaf renklidir ve su gibi görünür. Eğer akıntı koyu sarı veya yeşil renkteyse enfeksiyon belirtisi olabilir.
- 3. Göz Kaşıntısı ve Sulanması: Polenler gözlere temas ettiğinde gözlerde yanma, kaşıntı ve sulanma meydana gelebilir. Alerjik konjonktivit adı verilen bu durum, gözlerde kızarıklık ve şişkinliğe yol açabilir.
- 4. Boğaz Kaşıntısı ve Öksürük: Alerjik reaksiyon nedeniyle boğazda kaşıntı ve gıcık hissi oluşabilir. Özellikle geniz akıntısı fazla olan kişilerde kuru öksürük görülebilir.
- 5. Halsizlik ve Yorgunluk: Burun tıkanıklığı nedeniyle gece rahat nefes alamamak, kaliteli bir uyku uyuyamamak yorgunluğa sebep olur. Gün boyunca enerji düşüklüğü ve odaklanma sorunları yaşanabilir.
Bahar Alerjisinden Korunma Yöntemleri
Bahar alerjisini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, bazı önlemler alarak belirtileri hafifletmek mümkündür. İşte en etkili korunma yöntemleri:
- 1. Polen Yoğun Saatlerde Dışarı Çıkmayın: Polen seviyeleri özellikle sabah saatlerinde ve rüzgarlı havalarda daha yüksektir. Öneri: Sabah 05:00 – 10:00 saatleri arasında mümkünse dışarı çıkmayın. Rüzgarlı havalarda park ve bahçelerden uzak durun.
- 2. Eve Geldiğinizde Üzerinizi Değiştirin ve Duş Alın: Dışarıdan geldikten sonra kıyafetlerinizi değiştirin ve mümkünse saçlarınızı yıkayın. Çünkü polenler giysilere ve saçlara yapışarak eve taşınabilir. Evin içinde havada uçuşarak gece boyunca burun tıkanıklığına neden olabilir.
- 3. Evinizi ve Arabanızı Polenlerden Koruyun: Evde alınacak önlemler arasında pencereleri ve kapıları özellikle sabah saatlerinde kapalı tutmak, havalandırma filtrelerini sık sık temizlemek ve polen filtresi olan hava temizleyiciler kullanmak yer alır. Arabada alınacak önlemler: Camları kapalı tutun ve klima filtresini düzenli olarak değiştirin.
- 4. Burnunuzu Tuzlu Suyla Temizleyin: Polenler burun mukozasına yapışarak hapşırık ve burun akıntısına neden olabilir. Tuzlu suyla burun temizliği yapmak burundaki polenleri uzaklaştırarak alerji belirtilerini azaltabilir. Günde 2-3 kez tuzlu su spreyi veya serum fizyolojik ile burun temizliği yapabilirsiniz.
- 5. Alerjik Bünyeler İçin Doğru Beslenme Önerileri: Bağışıklık sistemini güçlendiren ve histamin seviyesini dengeleyen besinler tüketmek bahar alerjisinin şiddetini azaltabilir. Tüketilmesi gereken besinler arasında:
- Omega-3 içeren besinler: Somon, ceviz, keten tohumu
- C vitamini açısından zengin besinler: Portakal, limon, biber
- Doğal antihistaminikler: Soğan, sarımsak, zerdeçal
- Baharatlı yiyecekler
- İşlenmiş gıdalar ve aşırı şeker
- Süt ve süt ürünleri (Bazı alerjik bünyelerde mukus üretimini artırabilir.)
Kaçınılması gereken besinler:
